Cho con bú là một cách tuyệt vời để mẹ và con gắn kết với nhau. Sữa mẹ cũng rất giàu chất dinh dưỡng và các thành phần miễn dịch tự nhiên có thể giúp bảo vệ con khỏi các loại vi trùng. Không có loại sữa nào tốt cho bé sơ sinh hơn sữa mẹ.
Theo các tổ chức chuyên về Sức khỏe – Dinh dưỡng như UNICEF, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mẹ nên cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và duy trì đến khi bé được 24 tháng.
Tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ được bắt đầu từ ngày 01 – 07 tháng 8 hàng năm là một chiến dịch toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích, tăng cường hành động về các chủ đề liên quan đến nuôi con bằng sữa mẹ.
Chúng ta cùng tìm hiểu những lợi ích cho trẻ bú sữa mẹ:
- Sữa mẹ luôn duy trì ở một nhiệt độ ổn định, thích hợp cho bé, do vậy rất an toàn cho bé.
- Sữa mẹ hoàn toàn tự nhiên và phù hợp với những bà mẹ muốn nuôi và chăm sóc con theo ý mình.
- Sữa mẹ là cách đáp ứng nhu cầu của bé nhanh chóng và dễ dàng nhất ở mọi lúc mọi nơi mà không phải mất thời gian pha chế, đo lường.
- Trẻ em được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ sẽ có ít nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch lúc trưởng thành…
- Giúp tăng cường hệ miễn dịch cho bé. Trong sữa mẹ có chứa kháng thể có thể giúp bé yêu tự vệ, ngoài ra trong sữa mẹ có chứa chủng vi sinh vật có lợi probiotics cần thiết cho hệ miễn dịch và đường ruột khỏe mạnh của bé yêu.
- Làm giảm nguy cơ về các bệnh dị ứng, chàm và nhiễm trùng tai.
- Thúc đẩy sự phát triển của xương hàm.
- Bú sữa mẹ giúp bé hình thành hệ xương chắc khỏe, tạo một khởi đầu hoàn hảo cho quá trình phát triển thể chất và chiều cao của bé trong tương lai.
- Chất sắt trong sữa mẹ luôn dễ hấp thu hơn chất sắt trong sữa công thức.
- Sữa mẹ tốt cho sự phát triển của trí thông minh, thị lực, hệ thần kinh và ruột của bé.
- Sữa mẹ cung cấp tất cả các dưỡng chất mà bé cần trong sáu tháng đầu đời
- Sữa mẹ là “thức ăn” bổ dưỡng với đủ bốn nhóm thực phẩm cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí não. Ngoài ra, sữa mẹ còn dễ tiêu hóa nhờ có chứa nhiều đạm whey và ở tỉ lệ dễ hấp thu nhất với hệ tiêu hóa non nớt của bé.
- Sữa mẹ trong những ngày đầu là sữa non – loại sữa được sản xuất trong vài ngày đầu tiên rất đặc, giàu đạm (protein) và những kháng thể có tác dụng bảo vệ bé chống lại những vi khuẩn có hại.
- Sữa mẹ thay đổi trong từng giai đoạn phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và phát triển của trẻ sơ sinh.
- Sữa mẹ còn có nhiều công dụng khác nhau như trong một cữ bú của bé, thành phần thay đổi như sau: sữa đầu cữ bú giúp bé nhận được nhiều chất dinh dưỡng như protein, lactose, vitamin, khoáng chất và nước; sữa cuối cữ bú dồi dào chất béo, giúp bé tăng cân tốt, đầy đủ những vitamin tan trong mỡ.
- Giúp bé thông minh hơn, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ số IQ của bé bú mẹ tăng nhiều so với trẻ không bú mẹ nhờ chứa nhiều a-xít béo cần thiết cho não bộ.
- Giúp bé tỉnh táo, thích chơi đùa vào ban ngày lại vừa giúp bé ngủ ngon hơn vào ban đêm, đồng thời giúp bé giảm đau và an ủi những tổn thương cho bé nhờ chứa endorphins, thuốc giảm đau tự nhiên cho cơ thể.
Lợi ích cho mẹ
- Giúp mẹ nhanh chóng trở lại trọng lượng như trước khi mang thai.
- Giúp tử cung co bóp và trục xuất các sản phẩm còn sót lại như nhau thai và màng nhầy, và giúp sớm chấm dứt hiện tượng chảy máu âm đạo sau sinh.
- Làm giảm khả năng phát triển ung thư buồng trứng và ung thư vú giai đoạn tiền mãn kinh.
- Làm giảm khả năng phát triển bệnh loãng xương và bệnh tiểu đường typ II
- Giúp tiết kiệm tiền mua sữa (công thức) cho bé.
- Thắt chặt sợi dây mẫu tử liên kết giữa mẹ và bé. Khi cho con bú cả mẹ và bé đều cảm nhận được hạnh phúc, tình cảm dành cho nhau.
Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể bảo vệ bé khỏe mạnh
Bảo vệ nguồn sữa mẹ:
Để tăng cường việc nuôi con bằng sữa mẹ, điều quan trọng nhất là phải tạo ra một môi trường hỗ trợ và bảo vệ cho bà mẹ và trẻ em.
- Tại các gia đình sự thành công của việc nuôi con bằng sữa mẹ phụ thuộc đáng kể vào sự hỗ trợ của người chồng đối với vợ trong việc hỗ trợ tình cảm, tham gia chia sẻ công việc nhà với vợ cũng như việc đưa vợ đi khám thai định kỳ và đi sinh, chăm sóc sức khỏe cho vợ, nhắc vợ cho con bú ngay sau khi sinh. Vì vậy, người cha và các thành viên trong gia đình cần tích cực hỗ trợ người mẹ trong việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, tiếp tục nuôi con bằng sữa mẹ đến 24 tháng hoặc lâu hơn và duy trì nguồn sữa khi bà mẹ đi làm trở lại sau 6 tháng nghỉ thai sản.
- Mẹ hãy cố gắng duy trì chế độ dinh dưỡng với những thực phẩm bổ ích để có nguồn sữa dồi dào và ngon lành vì chất lượng sữa của mỗi người mẹ sẽ khác nhau, phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày của mỗi người mẹ.
- Nếu chế độ ăn của bà mẹ quá nghèo nàn, không đủ chất dinh dưỡng, bổ sung thêm bà mẹ sẽ phải sử dụng chất dinh dưỡng dự trữ trong các mô của cơ thể để tạo sữa, bà mẹ sẽ bị suy dinh dưỡng. Vì vậy, bà mẹ cần được ăn, uống nhiều hơn bình thường, ăn thêm các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như: tôm, cua, cá, trứng, sữa, thịt và các loại đậu đỗ, vừng, lạc, rau xanh và hoa quả chín. Ăn nhiều bữa hơn bình thường, uống nhiều nước vì cơ thể cần nhiều nước sự sự tiết sữa, không kiêng khem quá mức.
- Nên hạn chế ăn các thức ăn có nhiều gia vị, không uống rượu, cà phê, và hút thuốc lá. Chỉ dùng thuốc khi có sự chỉ định của bác sĩ.
Các bé bú sữa mẹ thường ít bị đau bụng do rối loạn tiêu hóa
Sữa mẹ sẽ giúp bé phát triển hoàn thiện cả về thể chất lẫn trí tuệ
Sữa công thức:
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều có khả năng cho con bú trong thời gian dài. Việc này đòi hỏi nhiều thời gian, công sức, bao gồm cả việc cố gắng ăn những thực phẩm lành mạnh trong hàng năm. Một số người còn có thể gặp các vấn đề về tiết sữa và khả năng cho con bú.
Trong trường hợp bạn không thể nuôi con bằng sữa mẹ hoặc bạn muốn kết hợp cả sữa công thức và sữa mẹ trong chế độ ăn của con, thì sữa công thức vẫn có thể cung cấp cho con các chất dinh dưỡng cần thiết để con lớn lên và phát triển bình thường. Mẹ nên xin tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng hay nhi khoa để cân nhắc cho bé dùng sữa công thức trong một số trường hợp như:
- Sau khi sinh, mẹ bị ốm hoặc em bé cần được chăm sóc y tế đặc biệt, cần phải cách ly mẹ và con. Trường hợp này, bé có thể sẽ được chỉ định dùng thêm sữa công thức ngoài sữa mẹ.
- Người mẹ sinh mổ thường ít sữa hơn những mẹ sinh thường vì trong lúc mổ phải tiêm kháng sinh để chống nhiễm trùng, loại kháng sinh này có thể làm rối loạn hóc-môn ảnh hưởng đến việc tiết sữa, làm quá trình tiết sữa bị chậm lại. Hơn nữa, lúc sinh mổ người mẹ thường bị đau, lúc này khó có thể cho con bú đều đặn được, lâu ngày sẽ làm lượng sữa tiết ra ít đi và cạn dần. Chính vì vậy mà những mẹ sinh mổ cũng có thể cần đến sự hỗ trợ của sữa công thức để đáp ứng đủ nhu cầu cho con.
- Người mẹ đang mắc một số bệnh truyền nhiễm như: nhiễm HIV, lao, thủy đậu, herpes simplex,… những căn bệnh này có thể lây lan sang bé yêu bằng đường sữa, cho nên lúc người mẹ đang mắc một trong số những bệnh truyền nhiễm (hoặc tiền sử mắc bệnh) thì phải báo cho bác sĩ biết để kịp thời cho bé uống sữa công thức bổ sung đủ dưỡng chất kịp thời.
- Bé không tăng cân theo biểu đồ tăng trưởng chuẩn. Thường trong năm đầu tiên, những chỉ số về cân nặng và chiều cao của bé yêu được theo dõi rất kỹ lưỡng. Nếu bố mẹ so sánh với bảng chuẩn thấy con mình suy giảm đáng kể thì nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc chuyên khoa dinh dưỡng cho bé để được tư vấn về cách lựa chọn và sử dụng sữa bột công thức phù hợp cho bé.
- Bạn không đủ sữa cho em bé dù đã thử đủ phương pháp hoặc bạn ít sữa do vừa phẫu thuật ngực, gặp các vấn đề về hormone, bất thường về tuyến giáp hoặc không đủ mô tuyến vú, đồng nghĩa vú không có đủ tuyến sản xuất sữa.
- Bạn sinh đôi, sinh ba nên không đủ sức và sữa để cho tất cả các bé bú đủ. Đối với trường hợp này thật khó khăn cho người mẹ. Để đảm bảo nguồn sữa mẹ duy trì thì một bé bú sữa mẹ, bé còn lại phải bú sữa công thức, đến cữ bú sau thì bạn đảo ngược lại.
- Người mẹ phải quay lại với công việc sớm hơn dự định, lúc này không có cách nào khác phải cho bé yêu dùng thêm sữa công thức. Có nhiều mẹ chọn cách vắt sữa để đông lạnh rồi hâm lại cho bé bú, nhưng có thể lượng sữa mẹ dự trữ vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu cho bé thì Bạn cân nhắc cho trẻ dùng thêm sữa công thức.
Một số lợi ích của Sữa công thức
- Thuận tiện và linh hoạt. Dùng sữa bột, bé có thể được những người thân khác trong gia đình cho bú mà không nhất thiết phải là mẹ, mẹ có thể quay lại với công việc sớm hơn. Nhờ vậy mà việc chăm sóc, nuôi dưỡng bé cũng trở nên dễ dàng hơn, ông bà hay bố cũng có thể san sẻ với mẹ và gắn bó thân thiết với bé hơn.
- Cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cơ bản của sữa mẹ, đồng thời bổ sung các dưỡng chất thiết yếu khác.
Một số lưu ý khi cho trẻ dùng sữa công thức:
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn loại sữa nào phù hợp với bé.
- Theo dõi những thay đổi trên cơ thể, nếu thấy bé bị tiêu chảy, dị ứng… thì nên dừng lại ngay và tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn thêm để lựa chọn loại sữa khác phù hợp.
Nên dừng ngay nếu bé uống sữa và bị tiêu chảy, dị ứng
- Tuân thủ đúng liều lượng sử dụng, không nên uống quá nhiều hoặc quá lạm dụng, sẽ dẫn đến tác dụng ngược.
- Pha sữa đúng cách theo hướng dẫn sử dụng ghi trên bao bì để đảm bảo bé yêu được cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Lưu ý đến nhiệt độ nước pha sữa và cách bảo quản sữa bột để không bị giảm chất lượng dinh dưỡng.
- Bố mẹ không được tự ý pha bất cứ thành phần nào khác vào sữa của con, nhằm tránh tác dụng phụ không mong muốn xảy ra.
Bác sĩ sẽ giúp mẹ chọn được sữa nào tốt cho trẻ sơ sinh nên mẹ đừng tự ý cho bé dùng khi chưa có chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ nhé. Sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Trường hợp không thể bú mẹ thì sữa công thức sẽ là giải pháp để giúp bé tăng trưởng.
Để theo dõi tình trạng sức khoẻ của bé một cách tốt nhất, bạn có thể tham vấn với Bác sĩ nhi khoa của Trung tâm Y khoa Pasteur Đà Lạt để giúp con bạn phát triển khoẻ mạnh và toàn diện.
(Tổng hợp từ Heathline, Bộ Y tế, CDC, Trung tâm dinh dưỡng VinamilkViệt nam)
CN Nguyễn Nhật Phúc
Trung tâm Y khoa Pasteur Đà Lạt
Thời gian làm việc:
– Từ thứ 2 đến thứ 6:
Sáng: 7h00 – 11h30, Chiều: 13h15 – 16h30
– Thứ bảy: 7h00 – 11h30
Cơ sở 1: 16 Lê Hồng Phong, Phường 4, tp Đà Lạt
Cơ sở 2: 5 Thống Nhất, Thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng
Mọi chi tiết xin liên hệ Hotline: 19001042 Fanpage: Y khoa Pasteur Đà Lạt
HỆ THỐNG TRUNG TÂM Y KHOA PASTEUR ĐÀ LẠT
